Allemaal nare dingen
HANS HOEKSTRA
Het is een wonder dat de avonturen van de stripkat Heinz al ruim twaalf jaar verschijnen, want de tekenaars worden achtervolgd door tegenheid. Door een complot is papier van de gewenste dikte nergens meer te krijgen, door de faxen lopen strepen en dan wil Koopmans bakmeel ook nog een zingende pollepel.
Het twintigste album van stripkat Heinz is uit, maar van een echte jubileumstemming is in de studio aan de Nieuwe Herengracht geen sprake. De heren tekenaars kijken een beetje zoals Heinz op het omslag van het nieuwste album Proost, Heinz!.
Twee matrozen hebben een glas schuimend bier op het hoofd van Heinz gezet. De matrozen hebben de tijd van hun leven, maar Heinz kijkt de lezer gepijnigd aan. Ook de gezichten van René Windig (47) en Eddie de Jong (48) hebben een licht gemartelde uitdrukking. De oorzaak? Ach, nare dingen waar we het maar niet over zullen hebben, is hun afwerende antwoord.
Waarna de twee tekenaars van wal steken. De rode draad in hun verhaal is dat het weer heel erg DDGDD was, de afgelopen maanden. DDGDD staat voor Duizend-en-één Dingen die ons Gewone Doen Doorkruisen. DDGDD is niet goed voor Heinz. Te veel DDGDD betekent dat ze minder tijd voor Heinz hebben. In het verleden leidde dat er al eens toe dat ze het plan om van het hotdogstalletje van Pietje een brommerkarretje te maken, moesten laten varen. Dat extra wiel, ja dat zat er door de DDGDD echt niet meer in.
Nu een actueel voorbeeldje. De PTT. Ja, de PTT was héél erg DDGDD. Eddie: "De PTT heeft weer een flinke streep door onze rekening gehaald." René: "We hadden het onderhoudscontract van ons faxapparaat opgezegd." Eddie: "We hadden uitgerekend dat we van het geld dat we daar de afgelopen jaren aan hebben besteed, wel twéé faxapparaten hadden kunnen kopen." René: "Dus hebben we het contract opgezegd." Eddie: "En wat denk je?" René: "De volgende week verscheen er meteen een vette streep door de faxen." Eddie: "Hup, er dwars doorheen." René: "Eerst faxten we altijd twee stripstrookjes tegelijk, maar nu kunnen we nog maar één stripstrookje tegelijk faxen." Eddie: "Omdat die streep er doorheen loopt." René: "Daar waren we mooi mee." Eddie: "Dat houdt op."
Het is even stil in de sombere studio aan de Nieuwe Herengracht. De enige vrolijke noot vormt de zeefdruk van Heinz, die vrijdagavond op de tentoonstelling in Galerie Lambiek voor het eerst te koop zal zijn. Heinz, geflankeerd door kater Frits, houdt een kleurige ruiker in zijn knuist.
René: "Achteraf bekeken hadden we Heinz beter een eenvoudig bosje tulpen kunnen geven. Eddie: "Deze bloemen waren wel erg bewerkelijk. Elf drukgangen waren nodig voor die bos." René: "Alleen de blauwe ridderspoor is al twee drukgangen." Eddie: "En vergeet de aronskelken en de goudsbloemen niet." René: "We hadden tulpen moeten nemen." Eddie: "Dan hadden we het met drie drukgangen gered." René: "En nu moeten we al die zeefdrukken natuurlijk ook nog gaan signeren van Kees Kousemaker." Eddie: "En nummeren." René: "Dan worden ze zogenaamd meer waard." Eddie: "Omdat de mensen dat nu eenmaal willen." René: "Wat een gehannes."
Tijdens weer een lange stilte dwalen onze blikken af naar de nieuwe kalender aan de muur van de studio aan de Nieuwe Herengracht. Een somber portret van Nietzsche siert het omslag.
René: "Dat is onze nieuwe Nietzsche-is-ziek-kalender." Eddie: "Nietzsche heeft eens gezegd: 'Ziekte heeft mij intelligent gemaakt." René: "Het is de kalender voor 2000." Eddie: "Nu met extra dertiende maand." René: "Januari 2001 krijg je er gratis bij. Die extra maand gaat over de jaren des waanzins van Nietzsche." Eddie: "Door die nieuwe Nietzsche-is-ziek-kalender zijn we trouwens helemaal vergeten het kalenderblad van onze oude kalender om te draaien, het is hier nog augustus." René: "Onze oude kalender is van de Toko-man waar we 's middags altijd onze broodjes halen." Eddie: "Even kijken wat we voor de maand september krijgen. Garnalen!" René: "Hmmm!"
Een sombere stilte neemt weer bezit van de studio aan de Nieuwe Herengracht.
René: "Heb je al verteld over die enge brief?" Eddie: "Ja, die brief begon met 'In verband met de hoge leeftijd'... René: "Klinkt nogal onheilspellend, vind je niet?" Eddie: "Dan schrik je meteen." René: "De brief bleek afkomstig te zijn van Minolta, de fabrikant van ons fotokopieerapparaat." Eddie: "Van onze Epie." René: "Zo noemen we ons fotokopieerapparaat, want hij heeft het typenummer EP210Z." Eddie: "Onze Epie." René: "Ze wilden niet doorgaan met ons onderhoudscontract." Eddie: "Of we maar een nieuwe wilden kopen." René: "Ze hadden toevallig een voordeelaanbieding." Eddie: "En of we onze oude kopieermachine dan maar de deur uit wilden doen." René: "Onze Epie." Eddie: "Onze ouwe trouwe Epie." René: "Altijd braaf geweest en lief geweest voor ons." Eddie: "Die ga je niet zomaar aan de kant zetten." René: "Epie blijft bij ons."
Nee, Huize Zonnestraal zal de studio aan de Nieuwe Herengracht wel nooit gaan heten. Windig , De Jong graven na zoveel DDGDD wanhopig in hun geheugen naar iets dat hun gast kan opvrolijken. Net als hun strijd tevergeefs lijkt te zijn, hervindt René plotseling wat van zijn oude veerkracht. Met iets dat voor enthousiasme door zou kunnen gaan: "Ik vind dat Freddy Heineken de laatste tijd wel goed bezig is." Ook Eddie lijkt nu zijn oude ik weer te hervinden. "Je bedoelt dat gat in het bierblikje?" René knikt bemoedigend: "Ja, het gat is groter geworden." Eddie: "En het drinkt prima." René: "Het verhaal gaat dat Freddy het helemaal zelf bedacht heeft. Dat hij thuis zat en dacht: als ik dat gat nou eens groter maak... Dan gaat het bier sneller op en halen ze weer een nieuwe." Eddie: "Wij zijn enthousiast." René: "Maar van de onderkant moet-ie natuurlijk wel afblijven." Eddie: "Dat kuiltje gebruiken we om inkt in te gieten. Er past precies genoeg inkt in voor één stripstrookje." René: "Die inkt gieten we uit zo'n literfles Indian ink." Eddie: "Van Talens." René: "Het gevaar bestaat natuurlijk altijd dat Freddy thuis zit en denkt: als ik van dat kuiltje in de onderkant nu eens een bolletje maak." "Eddie: "Dan valt het blikje sneller om en moeten ze weer een nieuw blikje halen."
De tekenaars worden al somber bij de gedachte. De enthousiaste stemming in de studio aan de Nieuwe Herengracht ebt snel weg. René: "Waren we maar over iedereen zo goed te spreken als over Freddy." Eddie: "Schoellerhammer heeft het bijvoorbeeld weer erg bont gemaakt." René: "Ze hadden precies het goede papier." Eddie: "4G, heette dat." "René: "4G had net de goede dikte, maar is nergens meer te krijgen." Eddie: "Niet bij De Vlieger en niet bij Van Beek." René: "We hebben nu 6G, maar dat is te dik." Eddie: "Zie je op de lichtbak bijna niets meer." René: "Je hebt wel dunner papier, maar dat is weer te slap." Eddie: "Probeer daar maar eens je vlaksel van af te tikken als je hebt gegumd." René: "Bij 4G hoorde je dan zo'n droge tik, precies goed." Eddie: "Niet bij dat slappe papier." René: "Daar komt meteen een lelijke vouw in." Eddie: "De cover up-tape is ook niet meer wat het geweest is. Ze hebben hem bij Post-it dunner gemaakt." René: "Om geld uit te sparen." Eddie: "Als we een fout in de tekst maken, (bijvoorbeeld het foutieve O-sammediejosiejaa in plaats van het correcte Oh-sabberieyosiaaah, red.) dan plakken we die met cover up-tape af." René: "Maar nu de tape dunner is geworden, zie je de tekst er zo doorheen." Eddie: "Dus moeten we er nu twéé strookjes overheen plakken." René: "Waardoor je bij het kopiëren van die nare plaklijntjes krijgt."
Onze blikken dwalen af naar de schets van een zingende en muziekmakende pollepel op de tekentafel. Eddie: "Reclame voor Koopmans bakmeel." René: "We hadden eigenlijk afgesproken om na dat gedoe met KPN geen reclame meer te doen." Eddie: "Dat werk voor KPN is helemaal uit de hand gelopen." René: "Dat werd opeens een heel boek." Eddie: "Sindsdien nemen we de telefoon niet zo vaak meer op." René: "Maar bakmeel van Koopmans is zo heerlijk fifties, dat konden we niet weigeren." Eddie: "Maar makkelijk was het niet." René: "We hebben voor die pollepel een heel boek over Wim Sonneveld moeten doorworstelen." Eddie: "We zochten die foto van Sonneveld als Nikkelen Nelis." René: "Met al die belletjes." Eddie: "En die trommel." René: "En zo ziet onze pollepel er nu ook uit." Eddie: "Een pollepel als Nikkelen Nelis." René: "En onder die pollepel komt dan de tekst: Hoe somber het ook is geweest..." Eddie: "... met Koopmans is het altijd feest!"
Op 2 januari 1987 maakte Heinz, zich nog voortbewegend op vier poten, zijn debuut in Het Parool. Heinz is vernoemd naar de in 1985 overleden halfblinde kat van René Windig die weer vernoemd was naar Heinz Stuy, de even weinig klemvaste voormalige Ajax-doelman. Als de kat een vlieg ving, controleerde hij altijd of hij hem nog in zijn pootje had. Waarop de vlieg weer kon ontsnappen. Dat deed sterk denken aan doelman Stuy die ook wel eens een bal liet glippen, waarop de supporters riepen: 'Hé Heinz, zijn de kroketten weer heet?'
Info:
Van stripkater Heinz is het twintigste album, Proost, Heinz!, verschenen. Reden voor Kees Kousemaker om in Galerie Lambiek een tentoonstelling in te richten met het werk van René Windig en Eddie de Jong. De tentoonstelling bestaat uit schetsen, tekeningen van de titelpagina's, voorplaten en geïnkte strips. Ook hebben Windig , De Jong speciaal voor de tentoonstelling albumcovers gemaakt met hun helden, werk van hun helden of andere Heinz-inspiratiebronnen: Dolly Parton, het boek Die Truffel (studie voor de truffel-episode van Heinz), de angwantibo (familie van de lori), de kalender van de Toko-man, cadeaupapier van Bart Smit ('leuk voor de kinderen'), de Stanley Brothers, Elvis, een tapijt (van de Tibetaanse Tijgertapijtententoonstelling), een blauw omslag (Who's afraid of Proost, Heinz!), Droopy, Hokusai, Saul Steinberg en Peter Pontiac. Veel origineel werk is te koop, waaronder de originele stripstrookjes uit album 20. De prijs voor de strookjes bedraagt rond de vijfhonderd gulden, behalve als er 'veel zwart' in zit, want dan zijn ze meteen honderd gulden duurder omdat het volgens de tekenaars "veel meer werk kost om alles zwart te maken".
Album 20 heeft als extra een bierposter. Op de achterkant staan foto's van bierdrinkende striptekenaars ('twee van die polaroids zijn gemaakt na afloop van een opening in Lambiek en die andere zijn gewone zuippartijen'). Dat die foto's op de achterkant staan, komt alleen maar doordat Windig , De Jong zo dom waren om tijdens het bierdrinken met Gerrit de Jager (Doorzon), Jean Marc van Tol (Fokke , Sukke) en Peter Pontiac af te spreken dat de bierfoto's op de achterkant van ieders eerstvolgende album zouden komen. Windig: "Binnen een maand kwam er een fax van Gerrit de Jager met daarop zijn nieuwe album met bierfoto." De Jong: "Toen zaten we er aan vast."
De opening van de tentoonstelling Heinz 20 in Galerie Lambiek is op vrijdagavond 17 september om 18.00 uur. Nog te zien tot eind oktober.
Galerie Lambiek is geopend elke werkdag tussen 11.00 en 18.00 uur, zaterdag van 11.00 uur tot 17.00 uur en zondag van 13.00 tot 17.00 uur.
Kerkstraat 78, 1017 GN Amsterdam.
Het album Proost, Heinz! is uitgegeven door uitgeverij Oog , Blik en kost fl. 17,50.
De zeefdruk met Heinz, uitgebracht in een oplage van 190 stuks, kost fl.100,-.
Copyright: Het Parool