Geen Heinz zonder Dolly Parton

Door Heleen Kaetzke

De echte kat Heinz is al 10 jaar dood, maar als stripheld is hij springlevend. Dagelijks verschijnt hij in het Parool en zo'n 20 regionale kranten, en het nieuwste (14de) Heinz-album 'ROTKAT' ligt - als alles meezit - nog voor de kerstdagen in de winkels.

Eddie de Jong en René Windig, de geestelijke krachten achter Heinz, leerden elkaar ongeveer 25 jaar geleden kennen op de middelbare school. Met een paar vrienden tekenden ze strips, om de beurt een plaatje, en samen runden ze een tekenfilmclub. Ook maakten ze hun eerste en laatste speelfilm, Pee Pee Cluck Cluck: Monty Python-achtige humor op reggae-muziek.
Eddie: "We waren toen al een beetje anarchistisch ingesteld, tegen die draad in." René: "Vooral de filmclub was een mooi excuus om niet met school bezig te hoeven zijn." Eddie: "Niet dat we toen al met serieuze tekenplannen rondliepen hoor, we vonden het gewoon leuk om strips te maken." René: "Maar we wisten wel dat we geen zin hadden om verder te studeren. Daarvoor hadden we genoeg in de schoolbanken gezeten!" Eddie: "Ik heb nog steeds medelijden met middelbare scholieren."

Donald Duck

Na school blijven ze met z'n tweeën over en kwamen terecht bij het blad Donald Duck. Ze waren grote fans van Donald, vooral wanwege zijn driftbuien. Eddie: "Zo zijn wij zelf ook. Dat onaangepaste is het leukst; Mickey Mouse bijvoorbeeld is maar een vervelend, oninteressant kereltje. We wilden Donald dan ook graag doen en hebben er best veel van opgestoken; tenslotte hadden we nog heel wat te leren. Totdat ze daar met hele scenario's en zelfs schetsen kwamen aanzetten." René: "Niet erg inspirerend, nee. Toen ze dat wilden gaan bepalen, zijn we meteen weggegaan."
Rond 1976 begonnen ze hun eigen tijdschrift Gezellig En Leuk, met parodieën op Donald Duck, de slimme detective Dik Bosch en de serie Uit den Verhalentrommen van Oom Wim. Eddie: "Ik noem het eerder een eerbetoon dan een parodie. We nemen pas iets in de zeik als we het echt heel erg goed vinden; we moeten een flinke band met zo'n figuur hebben." René: "Onze Dick Bosch is juist nogal lomp en onhandig; toch zjin die oude detective-boekjes zo weer mooi een eigen leven gaan leiden. Donald werd bij ons een ontzettende driftkikker, Katrien inderdaad meer een slettebak en van die neefjes maakten we een paar vervelende klerelijertjes. Die strips maakten we op school al, natuurlijk volgepropt met alles wat niet mocht: sex, geweld. Daar zijn we op doorgegaan."

Ongebruikelijke formaten

Eddie: "En dan gingen we op het terras tegenover de winkel zitten om te kijken of de mensen een tijdschrift kochten. René: "Als ze het weer teruglegden, begonnen we vreselijk te schelden." Eddie: "Nu zijn ze wel uitverkocht, maar dat heeft dan ook ongeveer 20 jaar geduurd."
Ook bekende namen als Kamagurka, Hein de Kort, Peter Pontiac en Eric Schreurs werkten af en toe mee aan het tijdschrift. Eddie de Jong en René Windig hebben het een tijd zelf uitgegeven evenals hun eerste album, het liefst in ongebruikelijke formaten. In 1985 kwam er een eind aan Gezellig En Leuk, maar begon het succes van Heinz. Hij was al vaker opgedoken in andere strips van de twee tekenaars en mocht de lege plek van Gerrit de Jager opvullen in Het Parool. Eddie: "We stonden al wel eens op de jeugdpagina met een strip, maar toen zijn we ook regionale kranten gaan benaderen. Sommige kranten vonden Heinz te haftig. Dan moesten we shit veranderen in stik." René: "Maar we krijgen zelden klachten hoor. We hebben wel veel brieven van fans gekregen toen we er een tijdje mee stopten. Dat was hartverwarmend."

Sjagrijnige kat

Omdat ze schoon genoeg hadden van het uitgeven en alles eromheen, besloten ze in 1992 een jaartje orde op zaken te stellen. Eddie: "Bij een eigen uitgeverij komt zoveel kijken: administratie, betalingen, telefoontjes. Ik wil gewoon tekenen en niet dat soort dingen aan m'n kop hebben." René: "Je moet steeds mensen opzoeken die je eigenlijk wilt ontlopen. Gelukkig hebben we tegenwoordig een uitgever die dat allemaal voor ons regelt." Inmiddels verschijnt Heinz dagelijks in Het Parool en zo'n 20 regionale kranten. Eddie: "Heinz wordt al gauw een sjagrijnige kat genoemd, maar dat valt best mee. Hij is ook meelevend, eigenzinnig, opvliegend, naief en soms doet hij hele stomme dingen. Zo zijn we zelf ook, en ik denk dat lezers het leuk vinden omdat ze het herkennen." René: "Heinz draaft me talles oor, net als wij. De onderwerpen zijn vrij traditioneel: op vakantie gaan, een baantje zoeken. Simpel en leuk. Heinz had net zo goed 50 jaar geleden getekend kunnen zijn." Eddie: "Een auto lijkt bij ons meer op een broodje met wielen." René: "We willen niet politiek of actueel bezig zijn, dat maakt ons niet vrolijk. Het enige actuele in Heinz is misschien het weer."
Heinz heeft af en toe gezelschap van Fritz, Jodocus, Kees de Kankeraar, Bonga, de genale aap..of van zijn vriendinnetje Dolly. Eddie: "Tijdens het werk draaien we altijd lp's van de Stanley Brothers of Dolly Parton, die vinden we waanzinnig goed." René: "En Dolly ziet er ook wel erg goed ja, dat is mooi meegenomen. We heben ook een concert van haar gezien." Eddie: "Ze is een enorme persoonlijkheid en dat hoor je terug in haar liedjes. Muziek die je raakt."

Lachgas snuiven

De tekenaars komen tegenwoordig vijf dagen per week bij elkaar in hun atelier in Amsterdam om wekelijks 6 Heinz-strips te creëeren Toch hebben ze nog stees geen hekel aan elkaar of aan hun stripkat. Eddie: Het gaat natuurlijk wel eens fout, net als tussen Fritz en Heinz. Maar de samenwerking zou nooit zo lang goed gaan als we toch niet enigszins op een lijn zaten." René: "En in Heinz zit zoveel van onszelf, dan zou je een hekel aan jezelf moeten krijgen!" Eddie: "We vinden het nog steeds leuk om te doen, anders zouden we al lang zijn gestopt." René: "We gaan zitten, nemen een kop koffie en dan maar kijken of er iets uitkomt. Je moet natuurlijk wel een bepaalde discipline weten op te brengen." Eddie: "Vroeger gingen we nogal eens naar het café, maar dat liep meestal uit de hand." René: "Je bedenkt wel de leukste grappen, maar vaak ben je die de volgende dag weer kwijt." Eddie: "Blowen gaat ook niet tijdens het werk; dan slaan m'n hersens helemaal op hol." René: "Je wordt er zó stoned van, hè! De enige strip die we onder invloed van hasj gemaakt hebben en die ook echt is uitgekomen, gaat over Dick Bosch die lachgas opsnuift." Eddie: "Wij zijn geen echte blowers. Uiteindelijk is het toch allemaal een soort vlucht en ontspanning. Drank is simpeler, lekkerder. Ja waarom eigenlijk?" René: "Je moet het in banen kunnen leiden, en dat is de pest." Eddie: "Tegenwoordig stappen we op de fiets als we het een keer niet lukt. En we zijn begonnen met golven, ook heel ontspannend." René: "Als het moeizaam gaat, kun je beter een dag ontspannen, iets anders gaan doen. Vaak komt de inspiratie dan vanzelf." Eddie: "Zo'n hele dag verloren, dat zou voor een prof een ramp zijn." René: "Wij kloothannessen maar wat aan."